Í tilefni af umræðu undanfarna daga vill Umhverfisstofnun koma eftirfarandi á framfæri.

Almenningi er tryggður réttur til þess að ferðast um Ísland og njóta náttúrunnar. Nokkrar undantekingar eru frá þessu, þar á meðal:

• Ávallt skal ganga vel um landið og gæta þess að spilla ekki viðkvæmri náttúrunni.
• Heimilt er að tjalda hefðbundnum tjöldum á óræktuðu landi til einnar nætur án sérstaks leyfis en leita þarf leyfis ef áform eru um að dvelja lengur, vera með fleiri tjöld eða tjalda nærri íbúðarhúsum.
• Þeir sem skipuleggja hópferðir í atvinnuskyni þurfa að hafa samráð við landeigenda og virða umgengnisreglur.
• Landeigendum er heimilt að girða af óræktað land í byggð og setja upp merki sem gefa skýrt til kynna að umferð um landið sé óheimil öllum. Að öðrum kosti gildir almannaréttur.

Umhverfisstofnun telur ekki heimilt að takmarka umferð tiltekinna hópa eða einstaklinga umfram aðra.

Umhverfisstofnun telur að landeigendum sé heimilt að setja umgengnisreglur á landi sínu svo sem til að stýra og skipuleggja umferð um svæðið með það að leiðarljósi að hlífa viðkvæmri náttúru fyrir ágangi.

Umhverfisstofnun vill minna á niðurstöðu Hvítbókar um náttúruvernd þar sem segir að nefndin telji fulla ástæðu til að endurskoða og setja ramma um heimild landeigenda til að banna för um afgirt óræktað land, þ.e. hvaða ástæður geti réttlæt slíkt bann.

Loks er rétt að geta þess að hvorki Umhverfisstofnun né önnur yfirvöld hafa heimildir til þess að grípa inn í brot á almannarétti fyrirvaralaust en ef um viðvarandi hindranir er að ræða er heimilt að gefa fyrirmæli um að þeim verði aflétt að viðlögðum dagsektum.