Í apríl síðastliðnum gaf Umhverfisstofnun út annað ráðgefandi álit stofnunarinnar um endurnýtingu úrgangs. Álit þetta var unnið vegna endurnýtingaraðgerðar Íslenska gámafélagsins og snýst um hvort úrgangur hætti að vera úrgangur þegar hann hefur farið í gegnum endurnýtingaraðgerð fyrirtækisins, sbr. reglugerð um endurnýtingu úrgangs.

Umhverfisstofnun telur að Íslenska gámafélagið ehf. hafi sýnt fram á að framleiðsluvara fyrirtækisins geti uppfyllt skilyrði og að fullnægjandi verkferlar séu til staðar til að tryggja að varan uppfylli ávallt settar kröfur. Íslenska gámafélagið ehf. endurnýtir lífbrjótanlegan úrgang frá eldhúsum og mötuneytum í moltu sem nýtist sem jarðvegsbætir. Mat Umhverfisstofnunar er að sá úrgangur sem endurnýttur er í jarðgerð fyrirtækisins geti hætt að teljast úrgangur heldur flokkist sem vara, sjá hér. Molta Íslenska gámafélagsins ehf. nýtist sem jarðvegsbætir þar sem næringarefni í lífbrjótanlega úrganginum skila sér aftur í jarðveginn. Í umsókn kemur fram að almenningur geti sótt sér moltu til einkanota til Íslenska gámafélagsins ehf.

Með viðlíka ráðgefandi áliti stofnunarinnar gefst þeim fyrirtækjum sem framleiða afurðir með því að endurnýta úrgang, tækifæri til að markaðssetja úrgangsafurð sína sem vöru. Þar með opnast leið til að breyta úrgangi aftur í vöru, með endurnýtingaraðgerð, jafnvel þótt ekki liggi fyrir sérstök viðmið um lok úrgangsfasa. Í reglugerð um lok úrgangsfasa koma fram þau sérstöku viðmið um lok úrgangsfasa fyrir tilteknar gerðir brotajárns, glerbrot og koparrusl. Tilgangur þess að skera úr um lok úrgangsfasa er að stuðla að hringrænu hagkerfi og sjálfbærari auðlindanýtingu þar sem hráefni haldast innan hagkerfisins.

Við gerð ráðgefandi álits tekur Umhverfisstofnun einkum mið af eftirfarandi fjórum matsþáttum, sbr. 6. gr. reglugerðar nr. 1078/2015:

1. Að úrganginum verði breytt í vöru sem hægt sé að setja á markað.
2. Að hægt sé að nota úrganginn sem fer í gegnum endurnýtingaraðgerð á sambærilegan hátt og sambærilega vöru á markaði sem hefur ekki verið unnin úr úrgangi.
3. Að hægt sé að geyma úrganginn sem fer í gegnum endurnýtingaraðgerð og nota hann á þann hátt að hann valdi ekki verri umhverfisáhrifum en sambærileg vara á markaði sem hefur ekki verið unnin úr úrgangi.
4. Að umsækjandi tryggi að varan uppfylli ávallt settar kröfur.

Umsækjendum ber að skila inn ítarlegum upplýsingum um endurnýtingarferli sitt, þann úrgang sem á að endurnýta og framleiðsluvöruna svo unnt sé að veita ráðgefandi álit byggt á ofangreindum matsþáttum.